Kazernes in Ede

Een Jeep op zolder?

Als bouwbiograaf moet je tegen een stootje kunnen. Niet alleen moet je regelmatig door gaten kruipen van zulke krappe afmeting dat het zweet je uitbreekt, maar in die gaten komt je ook nog eens van alles tegen: een kapotgeslagen bierfles waar je op je buik langs moet schuiven, of een geopend blik ham uit 1970. De stank is zelfs na 40 jaar niet te harden. De beloning van de inspanning komt meestal pas aan het eind en soms gaat die alle verwachting te boven: op de zolder van de Beeckman kazerne lag zowaar een halve auto.

Vroeger . . . vroeger had Defensie nog tijd, geld en personeel. Als de kleur van het plafond de officier van dienst te veel werd, dan werd er gewoon wat aan gedaan. Ruimte was er genoeg, dus ook het wegwerken van een schuin dak op de zolders vormde geen probleem: je zet de nieuwe muur gewoon 3 meter naar binnen, dan ben je van alles af.

En dan komt in 2013 een bouwbiograaf onderzoek doen. Op zolder ziet hij de rare hoek in de binnenmuur: "Daar moet ruimte achter zitten! Maar hoe kom je er bij?" Rechtsom via het kruipruimteluik? Nee, een verwarmingsbuis blokkeert de doorgang. Linksom dan misschien? Nee, daar is helemaal geen luik. Een bezoek aan het toilet biedt uitkomst, want daar blijkt toch nog een gat te zijn. Via een gangetje, een poortje, langs een rioolbuis komt hij achter de blinde muur en kan zijn ogen niet geloven: er ligt een enorme berg achtergelaten materiaal! In de archeologie noemen we dat een 'artefact trap' (voorwerpen val).

Na wat onderzoek blijkt het te gaan om stoelen van voertuigen, omgebouwd om ook zo op te kunnen zitten en stukken canvas opbouw van onder andere een Jeep. Het gaat om de deuren van een 'winter kit' voor een Willys, om precies te zijn. De Willys Jeep is het icoon van de geallieerde troepen tijdens de bevrijding. Tussen 1941 en 1945 zijn er door Ford en Willys-Overland meer dan 350.000 exemplaren van geproduceerd. Na de oorlog heeft het Nederlandse leger de Willys en haar opvolger, de Nekaf, nog tot in de jaren 60 gebruikt. Behalve Jeep onderdelen lagen er ook stukken van andere oorsprong, zoals de zijruit van een Chevrolet Canada type C8/15/30 of 60 met no. 13 cabine (Dat u het maar weet! Met dank aan 41-DKO voor de determinatie. http://www.41dko.nl/ ).

Vandaag de dag zijn Jeeps verzamelaarsobjecten, maar destijds werden ze en masse afgeschreven. "Als je dan toch een muur metselt, dan kunnen we die troep er toch gewoon achter stoppen?" moet iemand gedacht hebben . . . Zo kon het dat 12 stukken canvas bewaard bleven in het stof, ingemetseld in de krochten van de kazerne.

Hier lagen de (stukken) Jeep

Stukken Jeep, en onderdelen van andere voertuigen waaronder een zijruit van een Chevrolet vrachtwagen.

auteur: Jobbe Wijnen